Tinndol Cofel
Gertogal Bi’ete Ngel “Ngoriyel”
Histoire de Mosikasika le petit poussin
Nde Ngoriyel jibina, ko cofel tokkosel ngel wonnoo.
Ngel wonnoo ko tokkosel, cofel tokkosel, kono a sikkataa ko ngel ƴoƴngel.
Ah! Ah! Balɗe jeetati caggal jibinegol maggel – balɗe jeetati tan!
Ngoriyel, hono cofel ngel, ngel wonti baaye.
- Baaba am e neene am ko maayɓe batte heege, sabu laamɗo oo yoɓaani ɓe saak makka, mbo ɓe ɲamlunoo mo oo. Miɗo yaha ndaartoyde laamɗo oo mbele mi waawa naamnitaade mo saak mbo o foti yoɓde oo.
O udditi bootoyel makko pamarel, o nanngi laawol. Kono waɗaani taaɓe tati tan, ngel fergitii e jullaare leɗɗal ngel ɗeɓi yande. Ngel dartii ngel wi’ e nehtaare:
- Yaafo mi, jullaare leɗɗal, sabu wollaahi mi yi’aano ma!
- Mi yaafimaa ma, kadi aɗa nanndi kam e cofel gertogal tinni ngel. Kono, haalan am hol to ngon ɗaa e yahde, aan ngel tokkosel?
- Njahat mi e ngal jaɓɓal am ko ndaartoyde ko laamɗo oo fodannoo kam koo.
- Njah den enen fof! Jullaare ndee wi’i noon.
- Njah en! Jullaare leɗɗal ndee famɗintini hoore mum haa no almet nih. Ngoriyel ɓami nde, waɗi nde e nder bootoyel makko.
Ɓe ngoni e laawol, haa ɓe kawri e bammbaɲ, o wi’i e sirŋinde leeɓi:
- Ah! Ah! Teewu tokooso, moƴƴo nani, ko miin jeyi mbo.
- Alaa, cofel ngel jaabii. Wonaa aan jeyi mi; sabu mi wonaa mawɗo, mi wonaa ɓennduɗo.
- Goonga e maa; bamnbaŋ oo jaabii, - Miɗo waawi anndude, Ceerno Cofel, hol to njahtaa jooni subaka law?
- Miɗo yaha e ngal jaɓɓal am, ndaartoyde ko laamɗo oo fodannoo kam koo.
- Jooni kay njah den, bammbaɲ oo wi’i; - Maa toon waɗ ko ina nafa mi.
- Ina waawi, Goriyel ngel jaabii.
Bammbaŋ oo famɗintini hoore makko, haa o foti no gabbel gawri ni. Ngoriyel hocci mbo, waɗi mbo e nder bootoyel makko.
Fowru ne hawri e makko naamnii ngel:
- Cofel, cofel tokosel, hol to njahat aa aɗa wa’i tan no laana njoorndi?
- Miɗo yaha e ngal jaɓɓal am, ndaartoyde ko laamɗo oo fodannoo kam koo.
- Njah den, fowru nduu wi’ noon.
- Njah en!
Fowru nduu famɗintini hoore mum, haa foti no berfetel haako ni. Ngoriyel ngel ɓami ndu, waɗi ndu e nder bootoyel maggel, ngel hocci laawol maggel.
Ngel hawri e mbaroodi; ndii naamnii ngel ndiin ne:
- Cofel, cofel tokosel, hol to njahat aa e dow ngol laawol mawngol?
- Miɗo yaha e ngal jaɓɓal am, ndaartoyde ko laamɗo oo fodannoo kam ko.
- Njah den, mbaroodi ndii wi’ noon.
- Njeh en!
Mbaroodi ndii famɗintini hoore mum haa no gabbel ňamako nih. Ngoriyel ngel ɓami ndi waɗi ndi e nder bootoyel maggel.
Ngel ɓenni haa ngel woɗɗoyi seeɗa tan, ngel hawri e ňiiwa; ba naamnii ngel e ba naayoo:
- Cofel, cofel tokosel, mate ngon ɗaa ko e yahde to woɗɗi? Ngoriyel heɓɓitii wi’,
- Njahat mi e ngal jaɓɓal am ko mdaartoyde, ko laamɗo oo fodannoo kam ko.
- Njah den, ňiiwa baa ne wi’ noon.
- Njeh en!
Ñiiwa baa famɗintinti hoore mum, haa foti no gabbel makka. Ngoriyel ngel ɓami ba waɗi ba e nder bootoyel maggel.
O ɓenni haa o hawri e kaɓeteeɗo o wi’ ngel:
- Cofel, cofel tokosel, hol to njahataa aan e oo bootoma keewɗo?
- Miɗo yaha e ngal jaɓɓal am, ndaartoyde ko laamɗo oo fodannoo kam ko.
- Njah den, kaɓeteeɗo oo ruttii e maggel.
- Njeh en!
Kaɓeteeɗo oo famɗintini hoore makko haa no berfetel haako nih. Ngoriyel ngel ɓami mo waɗi mo e nder bootoyel maggel.
Jooni o yottiima e wuro ɗo laamɗo oo hoɗi ɗoo.
Nde ɓe cooynii eɓe ngara, yimɓe wuro ngoo njaylii wi’oyde laamɗo oo wonde no cofel ngel arii ndaartude saak makka mbo fodannoo mbo oo. Kono laamɗo bonɗo o wi’i:
- Ngulnee ndiyam. So ɗam wuli haa wuli, ndufon ɗam e dow cofel ngel; ngel maaya, mbele wuro ngoo waasa yoɓde hay huunde.
E ɗii ɗoon konnguli, mboomri laamɗo oo, e ɓurde mo laamɗo oo bonde, o woni e foɓɓude, omo diwa weltaare.
- Ko miin rufata e makko ndiyam! Hay gooto fotaani warde ngel cofel so wonaa miin!
Kuɓɓen jayngol mawngol, ndeen mboomri ndii, ronndiima potiyal mawngal keewngal ndiyam ngulɗam, ndi feemi e cofel ngel.
Nde ngel yi’i ɗum ina ara, Ngoriyel ngel e wonde mum miskiino heddii ina yerga kulol, kono ina jogii miijo jaŋtaade:
- Jullaare leɗɗal! Wallam!
Ɗoon tan jullaare ndee yalti e bootoyel ngel, nde wonti mawnde, nde fetti mboomri ndii hello; ndi yani, ndi sumi e ndiyam ɗam ndi roondiinoo ɗam.
Yimɓe wuro ngoo kaawaa no feewi. Gooto e maɓɓe wi’i:
- Ngud den ngel cofel bonngel to nguunu gertooɗe mawɗe too. Ɗe cikoo ngel, ngel maaya.
Kono Ngoriyel ngel jaylii noddi:
- Bammbaŋ! Yaltu, wallu am!
Bammbaŋ oo yalti e bootoyel ngel, wonti bammbaŋ mawɗo, tan mbo diwi mbo wari gertooɗe ɗee fof, mbo hisni ngel e bone.
Ndeen gooto wi’i:
- Ngud den ngel to hudum be’i too; ɗi kawa ngel, ngel maaya.
- Kono Ngoriyel ngel noddi:
- Fowru; yaltu wallu am!
Fowru nduu yalti e nder bootoyel ngel, ndu wonti mawdu, ndu wari be’i ɗii fof, ndu nawi ɓurba moƴƴude ba.
Ndeen gaynaako oo wi’i:
- Ngud den ngel cofel nder jofnde ga’i to; ngel lukkee; ngel maaya.
Kono Ngoriyel ngel heňii noddi:
- Mbaroodi, yaltu, wallu am!
Mbaroodi ndii yalti, ndi wonti mawdi, ndi wari ga’i ɗii fof, ndi sonngi ɓurndi ndii mawnude.
Yimɓe wuro ngoo mettini no feewi.
- Hol no ɓe ceertirta e ngel cofel bonngel? Ko ngel caɗeele mawɗe!
Ɗoon tan mawɗo dental ngal wi’i:
- Nguddi den ngel e gelooɗi. Ngel ŋatee, ngel leeptee, ngel haƴee; ko woni heen fof ngel maayat.
Kono Ngoriyel ngel heňii noddi:
- Ñiiwa; yaltu wallu am!
Ñiiwa baa yalti e bootoyel ngel, ba wonti mawba, ba ndaari gelooɗi ɗii, ba fiili ɗi tonndu, ba liɓi ɗi fof.
Yimɓe wuro ngoo kortii anndude no mbaɗata. Ɓe njahi to laamɗo to, ɓe kaalani mo ko ɓenni koo. Laamɗo oo wi’i:
- Ngel cofel jinneyel ngel yiɗaa maayde ɗoo. Ngokk en ngel saak maggel makka, mbele e ngel yaha. So ngel wonoyii gootel nder ladde, ngabbo ɗen ngel, nanng en ngel, mbar en ngel ndeen teett en ndonu maggel.
Laamɗo oo udditi ngalu nguu okki Ngoriyel saak makka, mo o fodannoo mo oo. Ɗoon Ngoriyel ngel yalti wuro.
Kono noon ɗoon e waktu daɓɓo, wuro ngoo fof kaňum e laamɗo oo mbaɗɗi pucci mum en, hop! hop! cukk en e maggel.
Nde Ngoriyel ngel yii ɗii pucci dewɗi e mum fof, o noddi ko yaawi:
- Kaɓeteeɗo, wallu am!
Kaɓeteeɗo o yalti e bootoyel ngel, wonti mawɗo, ɓami laɓal e gaawal makko, o wari yimɓe ɓee fof.
Ngoriyel ngel ɓami saak maggel, ngel arti e wuro mo’en e deeyre, ngel fecci saak makka oo hakkunde miňiraaɓe mum e sehilaaɓe mum, kadi ngel fillaani ɓe no ngel waɗdi e yimɓe wuro ngoo.
Et voilà l'histoire de Mosikasika telle qu'on la dit en Afrique, le soir, auprès d'un bon feu, à l'heure où les lions chassent au loin dans la brousse. Conte de l'Afrique noire.
Nde Ngoriyel jibina, ko cofel tokkosel ngel wonnoo. Ngel wonnoo ko tokkosel, cofel tokkosel, kono a sikkataa ko ngel ƴoƴngel. Ah! Ah! Balɗe jeetati caggal jibinegol maggol – balɗe jeetati tan!
Ngoriyel, hono cofel ngel, ngel wonti baaye.